Picea: vormen, snoeien en bedraden

De Picea heeft een slechte naam in bonsai middens:

• moeilijk te stylen;
• moeilijk om via bedrading de takken in de gewenste positie te houden;
• geen perspectief op backbudding;
• ...

Nochtans zijn er een aantal schitterende voorbeelden van Picea's in zowel Europa als Japan. Het is een kwestie van leren en hoe je het best kunt omgaan met de zwakke kanten van de soort.

Onderstaand artikel is gebaseerd op Picea Albertina en Picea pungens maar de technieken zijn op vrijwel alle Picea's van toepassing.

De kracht van de Picea bepalen

We gaan ervan uit dat de boom in een uitstekende gezondheid verkeert. Dit is heel duidelijk waar te nemen aan de toestand en het aantal nieuwe knoppen in de late zomer:

• takken zonder knoppen zijn zeer zwak en zullen op termijn afsterven.
• takken met één knop zijn zwak en zullen slechts een beperkte bedrading en naaldenpluk verdragen;
• takken met meerdere knoppen zijn sterk en kunnen onderstaande, beschreven technieken aan.  

De juiste timing

Timing is zeer belangrijk bij een Picea. Het is ten stelligste af te raden om een Picea te bedraden en te vormen tijdens de groeiperiode. Het beste moment hiervoor is eind augustus tot het moment dat het begint te vriezen (november).

Bedraden

Picea's hebben zeer soepele takken. Deze soepelheid heeft voor- en nadelen. Een groot voordeel is de plaatsing van de takken. Mits de correcte bedrading is het gemakkelijk om zelfs dikkere daden probleemloos te buigen. Het nadeel is dan weer dat het jaren kan duren voor een tak gefixeerd is. 

In de late lente en zomer moet zorgzaam omgesprongen worden met manipuleren van de takken. Ze kunnen zeer snel afsterven. Daarom is het aangewezen om grote ingrepen na de maand augustus uit te voeren.

Styling

Op het eerste zicht lijkt een Picea de ideale boom voor bonsai: korte naalden, dichte begroeiing. Zodra echter het overtollige loof verwijderd is komt de 'teleurstelling'. Vaak houd je slecht geplaatste takken over met slechts aan het uiteinde enige begroeiing. 

Hoewel je ook bij Picea backbudding kunt stimuleren is het resultaat altijd sober. Vertrouw er dus niet op dat dit laatste veel hulp zal bieden in het toekomstbeeld van de boom.

Tenzij een Picea speciaal als bonsai werd opgekweekt in volle grond zal een toekomstig ontwerp er vaak een zijn dat de eerste twee drie takken met de resteren bovenste tak gebruikt voor de nieuwe stamlijn om alzo het effect van een wilde, oude boom na te bootsen.

Wanneer we foto's bekijken van Picea's van hoge kwaliteit maken veel ontwerpen gebruik van slechts een paar primaire hoofdtakken van waaruit zich de nodige secundaire- en tertiaire takken hebben ontwikkeld.

Picea's snoeien

Picea vertoont één groeiperiode per jaar. De nieuwe groei ontstaat uit de knoppen die het vorige groeiseizoen gevormd werden en steeds aan het uiteinde van de tak zijn terug te vinden. Backbudding zonder enige vorm van snoeien is zeer uitzonderlijk.

Jaarlijkse snoeicyclus

Augustus - oktober:

• naalden plukken;
• bedraden;
• indien nodig terug snoeien van de nieuwe groei.

Verder terugsnoeien dan een uitgelopen knop van dit groeiseizoen kan leiden tot stimulatie van nieuwe knopgroei (backbudding) maar de kans is even groot dat de gesnoeide tak sterft. 

Bomen die verpot moeten worden dienen goed geobserveerd te worden op kracht. Zwakke bomen worden gerust gelaten.

Oude naalden mogen verwijderd worden met de schaar of de vingers.

Vanaf mei - juni:

De nieuwe groei is bij alle Picea's duidelijk te zien: de kleur is veel lichter. Bovenstaande scheut is terug genepen in de maand augustus. Mis je dus het terug nijpen in de maand mei dan vind er één groeischeut plaats en is de dichtheid van het loof niet goed.

Mei: 

• terug dringen van de eerste groei.

De nieuwe groei ontstaat uit de knoppen van het vorige groeiseizoen. Snoei de sterke scheuten terug tot op 1/3 van de oorspronkelijke lengte, de zwakkere tot op de helft of meer. De hele zwakke scheuten of deze die langer dienen te worden laat je met rust.

Laat in elk geval de nieuwe scheuten niet te ver uitgroeien alvorens bovenvermelde techniek toe te passen of de knopontwikkeling naar binnen toe wordt sterk gehypoticeerd.

Bovenstaande foto laat de nieuwe scheuten zien twee weken nadat ze werden gesnoeid. Op de foto zijn de gesnoeide en de nieuwe scheuten te zien.

Mei -juni 2 weken later: de nieuwe groei.

De tweede groei volgt nadat de eerste gesnoeid werd. Aan de basis waar je de scheuten van de eerste groei snoeide ontwikkelt zich nieuwe groei. Deze nieuwe groei ontstaat meestal daar waar je in augustus van het vorige seizoen naaldsnoei hebt toegepast. De nieuwe groei zal veel korter zijn dan de eerste.

De boom wordt vervolgens gerust gelaten tot augustus van het daarop volgende jaar.

Origineel artikel: "Picea/Spurce Bonsai Styling, Pruning and Wiring" © Harry Harrington

Relaterend artikel : Picea knijpen